Ιαματική Λουτροθεραπεία – Ιατρικές Παρατηρήσεις και Εφαρμογές. Οφέλη από Θερμαλισμό και Υδροθεραπεία.
Λέγοντας ιαματική λουτροθεραπεία εννοούμε την εφαρμογή των ιαματικών νερών στη θεραπευτική του ανθρώπου. Το είδος αυτό της θεραπείας αποτελεί μέρος της φυσικοθεραπείας, δηλαδή η χρησιμοποίηση των φυσικών μέσων στη θεραπευτική.
Η υδροθεραπεία περιλαμβάνει τις εξής μορφές: λουτροθεραπεία, ποσιθεραπεία, εισπνευσοθεραπεία, ιλυοθεραπεία ή πηλοθεραπεία (λασπόλουτρα), καθώς και θαλασσοθεραπεία.
Η λουτροθεραπεία βασίζεται στις παρακάτω κύριες ιδιότητες του ιαματικού νερού: στο θερμικό ερέθισμα, στο μηχανικό ερέθισμα, και τέλος, στην επίδραση των φυσικοχημικών συστατικών του ιαματικού νερού.
Ιατρικές Παρατηρήσεις
Υπάρχουν γενικοί κανόνες που ακολουθεί η ιαματική λουτροθεραπεία, με βάση γενικές ιατρικές παρατηρήσεις.
Πιο αναλυτικά:
- Πριν την έναρξη της θεραπείας θα μελετηθεί η συνύπαρξη άλλων παθήσεων που αποκλείουν ή περιορίζουν την ιαματική λουτροθεραπεία όσον αφορά τη διάρκεια, τη θερμοκρασία, τους τρόπους εφαρμογής κτλ.
- Θα μελετηθεί η ρευματική νόσος και ανάλογα θα καθοριστούν η διάρκεια, η θερμοκρασία, το είδος της θεραπείας, (δηλαδή λουτρό, καταιονισμοί, υδρομαλάξεις, ατμόλουτρα, λασπόλουτρα, υδροκινησιοθεραπεία,) καθώς και η περιοχή εφαρμογής τους, (όπως για παράδειγμα αυχένας, μέση, ώμος, χέρια, ισχίο, γόνατο κτλ.).
- Εξετάζεται αν ο ασθενής ακολουθεί κάποια θεραπεία που συνήθως δεν πρέπει να διακόπτεται.
- Τέλος, πραγματοποιείται επανεξέταση στη μέση της θεραπείας που διαρκεί τρεις εβδομάδες και στο τέλος. Ο άρρωστος εφοδιάζεται με επιστολή του γιατρού των λουτρών με τις παρατηρήσεις του για τον θεράποντα γιατρό.
- Οι διάφορες θεραπείες γίνονται συνήθως το πρωί και διαρκούν λίγα λεπτά μέχρι και μία ώρα ανάλογα με το είδος.
Εφαρμογές
Οι τρόποι χρησιμοποίησης του ιαματικού νερού βασίζονται στους παράγοντες δράσης του ιαματικού νερού. Δηλαδή:
Με τις εισπνοές γίνεται διείσδυση του ραδονίου στον οργανισμό.
Στην ποσιθεραπεία με υπότονα (ολιγομεταλλικά ) και ισότονα νερά εμφανίζεται δράση διουρητική, χολαγωγική και γενικά στο μεταβολισμό. Η ποσιθεραπεία ενδιαφέρει πολλές παθήσεις και από τις ρευματικές, όπως την ουρική αρθρίτιδα και ενδεχομένως την εκφυλιστική αρθροπάθεια. Χρησιμοποιούνται τα νερά Λουτρακίου Καϊάφα, Πλατυστόμου, Νιγρίτας, Σάριζας, Σουρωτής, Ξυνού Νερού κ.α.
Με εξωτερικές τεχνικές, οι οποίες βρίσκουν μεγάλη εφαρμογή στις ρευματικές παθήσεις.
Πιο συγκεκριμένα:
- Το λουτρό είναι καθολικό, ημίλουτρο, τοπικό, σε θερμοκρασίες 34 – 36 °C. Εκτελείται σε ατομικό λουτήρα, συνήθη ή ευρύχωρο, αλλά και σε πισίνα. Μπορεί να συνδυάζεται με καταιονήσεις ή υδρομαλάξεις, που επιφέρουν τόνωση των μυών.
- Το ατμόλουτρο που μπορεί να είναι τοπικό ή καθολικό.
- Το λασπόλουτρο που είναι επίσης καθολικό ή συνηθέστερα τοπικό (κατάπλασμα) στην περιοχή που πάσχει (αρθρώσεις). Η δράση της λάσπης αποδίδεται κυρίως στις υψηλές θερμοκρασίες 40 – 46οC και πλέον. Είναι γνωστοί οι επαγωγείς της θερμότητας, ότι τα στερεά σώματα κρατούν επί μακρό χρόνο τη θερμότητα και ότι τότε το ανθρώπινο σώμα την ανέχεται ευκολότερα.
- Για αυτό η λάσπη χρησιμοποιείται για δράση σε όργανα κατά βάθος (ισχίο κτλ.). Αλλά η ιαματική λάσπη δεν αποτελεί ένα απλό μείγμα στερεού υποστρώματος και ιαματικού νερού. Το χώμα επιλέγεται από εδάφη ηφαιστιογενή, από προσχώσεις και έλη. Καλλιεργείται με το ιαματικό νερό για πολλούς μήνες ή χρόνια και υφίσταται ζυμωτικές επεξεργασίες. Έτσι αποκτά φυσικοχημικές ιδιότητες με παρουσία ζώντων οργανισμών που διευκολύνουν την απορρόφηση του θείου και του ραδονίου, των φλεγμονωδών στοιχείων και την ελάττωση του πόνου.
- Αξιόλογος τρόπος εφαρμογής του ιαματικού νερού είναι η χρησιμοποίηση του σε πισίνες, που είναι η σήμερα από όλους αποδεκτή υδροκινησιοθεραπεία. Με τη μέθοδο αυτή γίνεται εκμετάλλευση και των τριών παραγόντων του ιαματικού νερού – χημικού, θερμικού και μηχανικού. Η υδροκινησιοθεραπεία εκτιμάται ιδιαίτερα για την πρόληψη μονίμων βλαβών (όπως είναι οι παθολογοανατομικές αλλοιώσεις, οι ατροφίες, οι παραμορφώσεις, οι αγκυλώσεις) αλλά και για την αποκατάσταση κατά το δυνατόν, αυτών.
Οφέλη
Το ευεργετικό αποτέλεσμα έρχεται συνήθως σε λίγες εβδομάδες από τη λήξη της ιαματικής λουτροθεραπείας αλλά συχνά στη διάρκεια της. Από μερικούς συνίσταται η τμηματική ιαματική λουτροθεραπεία στην αρχή και στο τέλος της λουτρικής περιόδου.
Λουτρική Αντίδραση
Μπορεί να χρειαστεί καμιά φορά συμπληρωματική φυσικοθεραπεία όπως για παράδειγμα μηχανοθεραπεία ή εργαστηριακή διερεύνηση του αρρώστου. Υπόψη πρέπει να έχει ο ασχολούμενος με το αντικείμενο, την ενδεχόμενη λουτρική αντίδραση. Αυτή μπορεί να παρουσιαστεί τις πρώτες 5 ως 10 μέρες της ιαματικής λουτροθεραπείας και συνίσταται σε μια ολιγοήμερη και παροδική κλινική επιδείνωση της γενικής κατάστασης του αρρώστου, ενδεχομένως με πυρετό, ανορεξία, πονοκεφάλους και αϋπνία. Η λουτρική αντίδραση μπορεί να είναι και τοπική με επιδείνωση των τοπικών συμπτωμάτων και δεν έχει σχέση με την τελική έκβαση της θεραπείας. Ειδικά στις περιπτώσεις ουρικής αρθρίτιδας μπορεί να προκληθεί μία νέα κρίση παρά την λήψη κολχικίνης. Για τα φαινόμενα αυτά πρέπει να ενημερώνεται ο ασθενής που πρόκειται να υποβληθεί σε ιαματική λουτροθεραπεία.
ΠΗΓΕΣ
Αγγελίδης Ζ., (2007). Ιαματικοί φυσικοί πόροι και θερμαλισμός, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού, Θεσσαλονίκη.
Boleti P., (2006). Thermal Tourism: The Greek perspective with the emphasis in education and training. International Conference of Trends, Impacts and Policies on Tourism, Edipsos.
Gerbod P., (2004). Loisirs et santé: les thermalismes en Europe des origines à nos jours, Paris: Honoré Champion.
Ο’ Hare J.P., Corrall R.G.M, Dieppe P.A., Evans J.M., Heywood A., Lunn G., Summerhayes C., & Walters G., (1985). Observations on the effects of immersion in Bath spa water, British Med., J. 291: 1747 – 1751.
