Οστεοαρθρίτιδα: Τι είναι, Συμπτώματα, Πρόληψη

Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί ένα σύνολο μηχανικών ανωμαλιών οι οποίες οδηγούν στον εκφυλισμό της άρθρωσης, επηρεάζοντας κυρίως τον αρθρικό χόνδρο και το υποχόνδριο οστό. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στην άρθρωση, ευαισθησία, δυσκαμψία, κλείδωμα, αλλά και οίδημα στην άρθρωση. Ποικίλα μπορεί να είναι τα αίτια περιλαμβάνοντας κληρονομικούς, αναπτυξιακούς, μεταβολικούς, μηχανικούς λόγους που οδηγούν στην καταστροφή του χόνδρου. Η απώλεια του χόνδρου αφήνει εκτεθειμένο το οστό κάνοντας έτσι την άρθρωση αδύναμη να ανταπεξέλθει στα φορτία που μπορεί να δέχεται στην καθημερινότητα. Οι αρθρώσεις που επηρεάζονται περισσότερο είναι αυτές που δέχονται τα περισσότερα φορτία όπως η σπονδυλική στήλη, το ισχίο και το γόνατο, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να παρουσιαστεί και σε άλλες αρθρώσεις.

Η οστεοαρθρίτιδα κατηγοριοποιείται σε:
Πρωτογενή οστεοαρθρίτιδα: Είναι μια χρόνια εκφυλιστική διαδικασία που σχετίζεται με την γήρανση, ωστόσο δεν προκαλείται απαραίτητα από αυτήν, καθώς παρατηρούνται και ηλικιωμένα άτομα χωρίς σημεία εκφύλισης.

Δευτερογενή οστεοαρθρίτιδα: Προκαλείται από άλλους παράγοντας οι οποίοι περιλαμβάνουν: Τραυματισμός στις αρθρώσεις (όπως για παράδειγμα στον πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος), επεμβάσεις, αστάθεια άρθρωσης, παχυσαρκία, διάφορες φλεγμονώδεις ασθένειες κ.α. Οι παράγοντες αυτοί επηρεάζουν τη λειτουργία του χόνδρου και τον τρόπο που δέχεται τα φορτία οδηγώντας σταδιακά στην εκφύλισή του. Η δευτερογενής οστεοαρθρίτιδα παρουσιάζεται σε σαφώς νεότερη ηλικία σε σχέση με την πρωτογενή οστεοαρθρίτιδα.

Συμπτώματα

Τα περιστατικά με οστεοαρθρίτιδα είναι κυρίως άνω των 50 ετών, συχνά τα άτομα είναι παχύσαρκα και είναι κυρίως γυναίκες. Άτομα μικρότερης ηλικίας που διαγιγνώσκονται με οστεοαρθρίτιδα είναι πιθανόν να έχουν επιβαρυμένο ιστορικό στην άρθρωση του γόνατος, όπως κάταγμα, κάποιον παλαιότερο τραυματισμό ή ιδιαίτερη ανατομική μορφολογία.
Τα συμπτώματα ξεκινούν ήπια και αυξάνουν σταθερά, εμφανίζουν περιόδους με υφέσεις που πολλές φορές διαρκούν μήνες. Εμφανίζονται αλλαγές στις μυϊκές συνέργειες και δημιουργούνται σημεία πυροδότησης πόνου σε περιαρθρικούς μυς. Στην περίπτωση της μονόπλευρης αρθρίτιδας είναι χαρακτηριστική η ατροφία του τετρακέφαλου μυός. Η άρθρωση είναι συχνά διογκωμένη εξαιτίας του οιδήματος και της αυξημένης ποσότητας αρθρικού υγρού και της πάχυνσης του αρθρικού υμένα.

Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει πόνο στην άρθρωση του γόνατος. Ο πόνος εντοπίζεται συνήθως μπροστά από την επιγονατίδα, στο μεσάρθριο διάστημα, πίσω στην ιγνυακή κοιλότητα και συχνά στις γάμπες. Στα αρχικά στάδια της νόσου, ο πόνος εμφανίζεται κατά την διάρκεια της άσκησης και απομακρύνεται με την ξεκούραση. Με την πάροδο της νόσου τελικά, ο πόνος εγκαθίσταται και αυξάνεται. Το άτομο παραπονιέται πλέον και μετά το πέρας της άσκησης. Ο πόνος σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να αναφέρεται ακόμη και κατά την διάρκεια του ύπνου. Με τη λήξη της άσκησης, τα τεμάχια φθοράς που αναφέρθηκαν προκαλούν υμενίτιδα. Ο πόνος δεν οφείλεται στην εκφύλιση των χόνδρων καθώς δεν νευρώνονται. Ο πόνος φαίνεται να οφείλεται κυρίως, σε θυλακική ίνωση και αγγειακή συμφόρηση. Το άλγος δεν επιτρέπει στο άτομο να δράσει φυσιολογικά και δυσχεραίνει τις κινήσεις μειώνοντας έτσι, την λειτουργικότητα της άρθρωσης.

Χαρακτηριστικό της οστεοαρθρίτιδας είναι η δυσκαμψία που παρουσιάζει η άρθρωση. Το άτομο έχει το αίσθημα ότι το γόνατο «μαγκώνει» κατά την κίνηση. Η δυσκαμψία εμφανίζεται μετά από περιόδους ακινησίας της άρθρωσης. Στα αρχικά στάδια της νόσου η δυσκαμψία διαρκεί λίγα μόλις λεπτά. Με την εξέλιξη της νόσου, η δυσκαμψία γίνεται πιο έντονη και εγκαθίστανται, μειώνοντας τα φυσιολογικά εύροι τροχιάς και κάνοντας την άρθρωση να χάνει την φυσιολογική της κίνηση.
Το άτομο με την πάροδο του χρόνου τελικά, υπακούει στις ανάγκες της άρθρωσης και δυσκολεύεται να κάνει βαθύ κάθισμα, να ανέβει σκάλες ακόμη και στο περπάτημα. Η λειτουργικότητα του ατόμου στο σύνολό του χωρίς να το καταλαβαίνει, μειώνεται. Δεν περπατάει πλέον συχνά, απέχει από δραστηριότητες που το ευχαριστούσαν και αλλάζει ποιότητα ζωής.

Ψηλαφίζοντας την περιοχή, πέρα από το οίδημα και την πάχυνση, μπορεί κανείς να καταλάβει τα οστεόφυτα γύρω από τα οστά της άρθρωσης, ειδικά στο μηριαίο οστό. Κατά την κίνηση σε γόνατα με οστεοαρθρίτιδα παρατηρείτε ο χαρακτηριστικός ήχος επιγονατιδομηριαίου κριγμού. Αυτό συμβαίνει γιατί ο αρθρικός χόνδρος που λιπαίνει την άρθρωση, έχει εκφυλιστεί και τα οστά τρίβονται μεταξύ τους.

Διαγνωστική Προσέγγιση

Στην αρχή της νόσου η ακτινογραφία δεν δείχνει αξιοσημείωτα διαγνωστικά στοιχεία. Τα ακτινογραφικά ευρήματα είναι τα τυπικά των εκφυλιστικών αρθροπαθειών (στένωση μεσάρθριου, πύκνωση αρθρικών επιφανειών, υποχόνδριες κύστεις, οστεόφυτα). Στην αρχή παρουσιάζονται μικρές οστεοφυτικές επεξεργασίες στο έσω μέρος της μηροκνημιαίας άρθρωσης, στον άνω και κάτω πόλο της επιγονατίδας και στις κορυφές των μεσογλήνιων ακανθών, οι οποίες έτσι γίνονται περισσότερο οξύαιχμες. Στις ακτινογραφίες με τον άρρωστο σε όρθια στάση φαίνονται καλύτερα η στένωση του έσω μεσάρθριου διαστήματος και ο βαθμός της παραμόρφωσης.

Πρόληψη

Το εκάστοτε δραστήριο άτομα με συχνή άσκηση μέτριας εντάσεως, δημιουργεί ένα καλό μυοσκελετικό σύστημα που να μπορεί να απορροφά σωστά τα φορτία της καθημερινότητας φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο, επίσης η μέτρια δραστηριότητα βοηθάει την κίνηση του αρθρικού υγρού και την παροχή θρεπτικών στοιχείων στον χόνδρο. Επιπρόσθετα, η μείωση του σωματικού βάρους (στις περιπτώσεις των περιττών κιλών), η σωστή αποκατάσταση πιθανών τραυματισμών, αποτελούν σημαντικά στοιχεία που συμβάλλουν στην πρόληψη της πάθησης.

Φυσικοθεραπευτική Αντιμετώπιση

Οι στόχοι του προγράμματος φυσικοθεραπείας είναι οι ακόλουθοι:

Μείωση πόνου. Διάφορα φυσικά μέσα (ηλεκτροθεραπεία, ιοντοφόρεση, υπέρηχοι, κ.α.), αλλά και ειδικές τεχνικές κινητοποίησης που έχει στην διάθεση του ο φυσικοθεραπευτής μπορούν να συμβάλλουν στην μείωση του πόνου και την ελάττωση της φλεγμονώδους αντίδρασης.

Καταπολέμηση δυσκαμψίας και επανάκτηση ελαστικότητας. Επίσης η εξειδικευμένη άσκηση είναι η απάντηση και σε αυτό το σύμπτωμα καθώς η παρατεταμένη ακινητοποίηση επιδεινώνει την δυσκαμψία.

Μυϊκή ενδυνάμωση – βελτίωση συντονισμού – ισορροπίας. Ασκήσεις για την βελτίωση της δύναμης αλλά και της ισορροπίας και του συντονισμού του πάσχοντος μέλους είναι σημαντικό να εφαρμοστούν ώστε να μπορέσει το άκρο να ανταπεξέρχεται όσο το δυνατόν καλύτερα στις καθημερινές προκλήσεις.

Αύξηση λειτουργικότητας. Τελικός και βασικότερος στόχος είναι να φτάσει το άτομο στο μεγαλύτερο δυνατό λειτουργικό επίπεδο ώστε να πραγματοποιεί τις καθημερινές του δραστηριότητες με τον μικρότερο δυνατό περιορισμό. Έτσι, στην αποκατάσταση προσομοιάζονται δραστηριότητες της καθημερινότητας όπως περπάτημα, ανέβασμα, κατέβασμα σκάλας, κ.α. ανάλογα με τις συνήθειες του ασθενή. Αυτή η διαδικασία αρχίζει από νωρίς και ανάλογα με τα περιθώρια που μας δίνει η πάθηση. Είναι μια διαδικασία εκμάθησης, περιλαμβάνοντας και εργονομικές παρεμβάσεις.

Πηγές
Dandy D., & Edwards D., (2010). Essential Orthopaedics and Trauma, 5η έκδοση, (μετάφραση – επιμέλεια από τα Αγγλικά από: Κορρές Δ., Ξενάκη Θ.,) Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιανού, Αθήνα: Kεφ.1 σελ. 7-11, 24-27, κεφ.16 σελ. 273 – 279.
Kisner C., & Colby L.A., (2003). Θεραπευτικές ασκήσεις: Βασικές αρχές και τεχνικές, (ελληνική επιμέλεια: Σπυριδόπουλος, Κ, Σατκα, Γ., Σιώκης).

Οσφυαλγία – Ισχιαλγία: Τρόποι αντιμετώπισης

Η οσφυαλγία ή ο πόνος στην μέση μπορεί να εκδηλωθεί με δύο τρόπους: σαν χρόνια οσφυαλγία και να διαρκεί μήνες ή χρόνια και σαν οξεία οσφυαλγία ή λουμπάγκο.

Η χειρότερη εξέλιξη της οσφυαλγίας είναι η ισχιαλγία. Ισχιαλγία ονομάζεται ο πόνος που ξεκινά από τη μέση και καταλήγει στο πόδι σε διαφορετικό κάθε φορά ύψος και μπορεί να φτάσει μέχρι τα δάχτυλα και το πέλμα.

Η ισχιαλγία είναι μία κατάσταση επείγουσα και πρέπει πάντοτε να εξετάζεται από γιατρό. Ο κίνδυνος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η χρονιότητα. Εάν η κατάσταση παραμείνει χωρίς θεραπεία τότε ο πόνος θα γίνει μόνιμος, η μείωση της αισθητικότητας θα γίνει πλήρης αναισθησία και η απλή δυσλειτουργία των μυών, θα εξελιχθεί σε πλήρη παράλυση του κάτω άκρου.

Συμπτώματα
Από πλευράς συμπτωμάτων η οξεία οσφυαλγία εκδηλώνεται με οξύ, αιφνίδιο συνήθως πόνο στη μέση, που αντανακλά μέχρι τους γλουτούς ενώ ταυτόχρονα εμφανίζεται μια αντανακλαστική σύσπαση των μυών της μέσης και ο ασθενής λαμβάνει ασυναίσθητα μια σκολιωτική (λοξή) στάση κάθε φορά που σηκώνεται όρθιος.

Ο πόνος είναι τόσο ισχυρός στην αρχή που μπορεί να ακινητοποιήσει το άτομο για πολλές ώρες στη θέση που πρωτοεμφανίστηκε.

Το αίτιο τις περισσότερες φορές είναι η άρση (σήκωμα) κάποιου βάρους με λάθος τρόπο. Το άτομο έχει την αίσθηση ότι κάτι έσπασε στη μέση του, αισθάνεται έντονο πόνο και παρατάει το βάρος που κρατά κραυγάζοντας από τον πόνο.

Άλλες φορές η κρίση εμφανίζεται 1 με 2 ημέρες μετά την άρση του βάρους ή μετά το άνοιγμα κάποιου συρταριού ή μετά από πολλή ώρα σκύψιμο και εργασία σε χαμηλό τραπέζι ή μετά από στροφή της μέσης κλπ. Συνήθως κάθε ασθενής έχει τον δικό του τρόπο έναρξης της κρίσης.

Η κρίση συνήθως διατηρείται για 4 με 5 ημέρες και βαθμιαία παρέρχεται.

Διάγνωση
Μια μη επείγουσα αξιολόγηση για τον έλεγχο της ισχιαλγίας περιλαμβάνει φυσική εξέταση και έλεγχο της δύναμης των μυών, των αντανακλαστικών και των αισθήσεών τους προκειμένου να προσδιορισθεί κατά πόσο το πρόβλημα προέρχεται από συμπιεσμένο νεύρο. Πιθανόν είναι επίσης να χρειαστεί ακτινογραφία, μαγνητική ή αξονική τομογραφία ή ηλεκτρομυογραφία (μελέτη αγωγιμότητας του νεύρου).

Ακτινολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος και σε περιπτώσεις που τα συμπτώματα επιμένουν. Διότι τότε μπορεί να μην είναι η ίδια γνωστή και παλαιά νόσος αλλά κάτι καινούργιο όπως για παράδειγμα κάποιο μικρό κάταγμα σπονδύλου από οστεοπόρωση την οποία έχει αποκτήσει η ασθενής αλλά δεν το γνωρίζει. Εάν ακόμη ο ασθενής παρουσιάζει και πυρετό ή άλλα γενικά συμπτώματα, τότε χρήσιμος θα είναι και ένας αιματολογικός εργαστηριακός έλεγχος. Όλες αυτές βέβαια οι εξετάσεις θα γίνουν φυσικά, αφού ο ασθενής αισθανθεί λίγο καλύτερα και μπορεί να κινηθεί χωρίς μεγάλο πόνο.

Πρόληψη
Η πρόληψη επιτυγχάνεται μέσω:

• Χρήση σκληρού στρώματος για τον ύπνο και κατά τον ύπνο η στάση του σώματος να είναι ανάσκελα ή στο πλάι.
• Σωστών στάσεων και σωστή χρησιμοποίηση του σώματος στις καθημερινές δραστηριότητες. Εκείνοι που ασχολούνται με τον αθλητισμό να βελτιώσουν την τεχνική τους.
• Ενθάρρυνσης δραστηριοτήτων, όπως είναι το κολύμπι, το βάδισμα, το ποδήλατο κ.λπ.
• Αν θεωρηθεί απαραίτητο χρήση ειδικών ζωνών για έντονες δραστηριότητες, όχι για μεγάλο χρονικό διάστημα.
• Καθημερινής άσκησης με ειδικές ασκήσεις, που έχουν σχεδιαστεί από τον θεραπευτή και είναι προσαρμοσμένες ατομικά στον κάθε ασθενή.
• Σε περίπτωση πόνου που επιμένει να απευθύνεστε σε έναν ειδικό που να μπορεί να αναγνωρίσει την αιτία.

Αντιμετώπιση
Ο ασθενής από την αρχή της κρίσης μέχρι και για 15 με 20 ημέρες όταν είναι όρθιος θα πρέπει να φορά ζώνη οσφύος με μπανέλλες, την οποία στη συνέχεια μπορεί να την χρησιμοποιεί μόνον όταν πρόκειται να κουράσει τη μέση του όπως πχ σε πολύωρη ορθοστασία ή σε μεγάλο ταξίδι με το αυτοκίνητο.

Εκτός από τα φάρμακα που θα χρησιμοποιηθούν στη αρχική οξεία φάση, κατά καιρούς ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιεί συχνά μια αντιφλεγμονώδη αλοιφή την οποία θα επαλείφει με ελαφριά μάλαξη για να ξεκουράζει τους μυς της μέσης.

Η απώλεια μερικών κιλών, εάν υπάρχουν, βοηθά στην αποθεραπεία. Η κινησιοθεραπεία και η φυσικοθεραπεία πρέπει να γίνεται από ειδικούς. Η καλύτερη φυσικοθεραπεία για την σπονδυλική στήλη είναι το κολύμπι. Όσο περισσότερο κολυμπά κάποιος στην πισίνα ή τη θάλασσα τόσο ισχυρότερη κάνει την μέση του και τόσο καλύτερα αισθάνεται.

Το κολύμπι θα αρχίσει αφού η κρίση έχει περάσει πλήρως, σε όσο το δυνατόν ζεστή θάλασσα ή πισίνα και στην αρχή ο ασθενής να χρησιμοποιεί κάποιο σωστικό μέσο (σωσίβιο) για ασφάλεια. Θεωρητικά εάν το άτομο κατορθώσει να προφυλάξει τη μέση του και να μην πάθει άλλη κρίση τα επόμενα δύο-τρία χρόνια τότε μπορεί να θεωρηθεί θεραπευμένος.

Η χρόνια οσφυαλγία συνήθως δεν καταλήγει στο χειρουργείο. Σε σπάνιες περιπτώσεις όταν προκαλεί έντονους πόνους και είναι εξαιρετικά επίμονη ή όταν ο ασθενής έχει κάποιο επάγγελμα στο οποίο η τέλεια λειτουργικότητα της μέσης του είναι απαραίτητη (όπως για παράδειγμα αθλητής), τότε οδηγείται στον Ορθοπεδικό για χειρουργική επέμβαση.

Θεραπεία
Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την τελική διάγνωση και θα πρέπει να εξατομικευθεί στις ανάγκες του ατόμου.

Η συντηρητική μέθοδος περιλαμβάνει:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως ασπιρίνη ή ibuprofen για να μειωθεί τυχόν οίδημα.
• Φυσικοθεραπεία, που περιλαμβάνει ασκήσεις , με στόχο την ενδυνάμωση των μυών και την επαναφορά του εύρους κίνησης.
• Φυσικοθεραπεία με φυσικά μέσα
• Βελονισμό

Πηγές
Κοντζαηλίας Δ.Α., (2011). Φυσικοθεραπεία σε παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος, Εκδόσεις: University Studio Press, Θεσσαλονίκη.

Ποιο Θεωρείται Σωστό Αθλητικό Παπούτσι για τα Πόδια μου;

Υπολογίζεται ότι τα πόδια μας ταξιδεύουν πέντε φορές τον γύρο της γης κατά μέσο όρο στη διάρκεια της ζωής μας!

Πάντοτε με προβλημάτιζε ποιο είναι το καταλληλότερο παπούτσι που θα με κάνει να αντέξω και να μην πονάω μία δύσκολη μέρα με πολύ περπάτημα και πολλή ορθοστασία. Εκτός από το ωραίο χρώμα, τη μάρκα και το σχήμα, πρέπει να λαμβάνω υπόψη κι άλλες πολλές πιο βασικές παραμέτρους όπως τον τρόπο που περπατάω, που στέκομαι, το σχήμα που έχει το πέλμα μου, τα κιλά μου κ.λπ. Έτσι μπορώ να καθορίσω ποιο είναι το πιο κατάλληλο παπούτσι για εμένα.

Πριν πας να αγοράσεις ένα αθλητικό παπούτσι πρέπει να επισκεφθείς έναν φυσικοθεραπευτή για να αναλύσει τον τρόπο που περπατάς. Ένα πελματογράφημα, επίσης θα βοηθούσε.

Πρέπει να λάβεις υπόψη σου ότι :

• Η πτέρνα θα πρέπει να έχει ευρεία βάση και δεν πρέπει να είναι ψηλότερη από 4 cm.
• Η σόλα θα πρέπει να προσφέρει άνεση και προστασία στο περπάτημα και να κρατά το πόδι σταθερό.
• Η ραχιαία πλευρά (πάνω πλευρά) του υποδήματος πρέπει να είναι κατασκευασμένη από μαλακά υφάσματα, έτσι ώστε να είναι άνετα.
• Η μπροστινή πλευρά θα πρέπει να έχει αρκετό βάθος, έτσι ώστε τα δάκτυλα να μπορούν να κινούνται ελεύθερα κατά τη βάδιση.
• Η ποδική κάμαρα: Κανονική θεωρείται η ποδική καμάρα που στρέφεις λίγο προς τα μέσα τα πέλματα ενώ η φτέρνα πατάει προς τα έξω.
  • Σε ψηλή ποδική καμάρα, επειδή στηρίζεις και ρίχνεις το βάρος σου στην έξω πλευρά του πέλματος, χρειάζεσαι μαλακά και εύκαμπτα παπούτσια με μεγάλη επένδυση για την απορρόφηση των κραδασμών.
  • Σε χαμηλή καμάρα, επειδή στρίβεις υπερβολικά προς τα μέσα τα πέλματα, χρειάζεσαι σταθερά παπούτσια που να μπορείς να τα ελέγξεις και να αποφύγεις τον οποιοδήποτε τραυματισμό.
• Το δέσιμο: τα κορδόνια βοηθούν στο να κρατάνε το πόδι σταθερό μέσα στο παπούτσι. Όσο πιο ψηλά προς τον αστράγαλο δένεις ένα αθλητικό παπούτσι, τόσο πιο σταθερό είναι το πόδι σου εκεί μέσα.

Εκτός λοιπόν από την ανατομία του πέλματος πρέπει να προσέχεις:

1. Το παπούτσι να έχει καλή επένδυση. Είναι πάρα πολύ σημαντικό για την προστασία των αρθρώσεων! Συνήθως μετά από λανθασμένες επιλογές παρατηρείς ύστερα από 2-3 εβδομάδες μυϊκούς πόνους σε γάμπες, κνήμες και πέλματα. Μακροπρόθεσμα θα παρουσιαστεί πρόβλημα στις αρθρώσεις και θα επηρεαστούν με αυτό τον τρόπο οι αστράγαλοι, τα γόνατα, το ισχίο και η μέση.
2. Το νούμερο του αθλητικού που θα επιλέξεις να είναι τουλάχιστον μισό νούμερο μεγαλύτερο (1cm) από το κανονικό, γιατί όταν γυμνάζεσαι παρατηρείται μία τάση “φυγής” του πέλματος, γλιστράει δηλαδή μπροστά μέσα στο παπούτσι, με αποτέλεσμα τους μικροτραυματισμούς στα δάχτυλα κυρίως.
3. Και ΝΑΙ!!!! τα αθλητικά παπούτσια έχουν διάρκεια ζωής! και αυτό υπολογίζεται στα 550 km όταν τρέχεις. Σε αυτά η σόλα αρχίζει να φθείρεται, χάνει την ελαστικότητα της και συμπιέζεται με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου για οποιοδήποτε τραυματισμό.
4. Έχει τύχει να με ρωτήσουν πότε πιστεύω είναι η καλύτερη ώρα για την αγορά ενός αθλητικού παπουτσιού. Το απόγευμα συνήθως τα πόδια είναι πρησμένα λόγω της βαρύτητας και της θερμότητας ύστερα από τόσες πολλές κινήσεις. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να πρήζονται κάποια χιλιοστά τα πέλματα.

Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου

Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΠΧΣ) αποτελεί τον κύριο σταθεροποιό της άρθρωσης του γόνατος. Ο ρόλος του είναι να προστατεύει την άρθρωση από την πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό, να ελέγχει τις στροφές της άρθρωσης αλλά και τις πλάγιες μετατοπίσεις αυτής (ραιβότητα, βλαισότητα).

Η λειτουργία του αυτή προσδίδει σημαντική σταθερότητα στην άρθρωση κατά τις καθημερινές δραστηριότητες, το τρέξιμο, τις αλλαγές κατεύθυνσης και την προσγείωση από άλμα. Η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου αφορά τραύμα του συνδέσμου που βρίσκεται στο γόνατο και συνδέει το κάτω άκρου του μηρού με το άνω άκρο της κνήμης. Χαρακτηριστικό είναι ότι ένας ασθενής με ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου παραπονιέται για αστάθεια της άρθρωσης του αλλά και για επεισόδια όπου το γόνατο του, ολισθαίνει πρόσθια.

Επιδημιολογία
Η συχνότητα εμφάνισης της κάκωσης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου στο γόνατο είναι αυξημένη στις γυναίκες δύο με οκτώ φορές περισσότερο σε σχέση με τους άντρες. Ειδικότερα στην καλαθοσφαίριση, η συχνότητα της κάκωσης στις γυναίκες είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από τους άνδρες. Η διαφορά αυτή μεταξύ των δυο φύλων είναι ακόμη μεγαλύτερη σε άτομα που φοιτούν σε στρατιωτικές ακαδημίες. Ακόμη, άτομα που έχουν υποστεί χειρουργική αποκατάσταση του συνδέσμου παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο ρήξης τόσο στο άκρο που έχει υποστεί την επέμβαση (συχνότερα) όσο και στο υγιές.

Η συχνότητα της κάκωσης του πρόσθιου χιαστού είναι αυξημένη στην καλαθοσφαίριση, το χόκεϊ, το ποδόσφαιρο, το αμερικανικό ποδόσφαιρο, τη γυμναστική, το σκι και την πετοσφαίριση. Οι ρήξεις του πρόσθιου χιαστού αυξάνονται συνεχώς λόγω της μεγάλης συμμετοχής του πληθυσμού στα αθλήματα αυτά. Ιδιαίτερα στο σκι οι κακώσεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου καλύπτουν το 25% ως 30% όλων των κακώσεων του γόνατος. Η επαγγελματοποίηση και το υψηλό επίπεδο του αθλητισμού σήμερα ενισχύουν το παραπάνω φαινόμενο.

Διάγνωση
Το καλό ιστορικό σε συνδυασμό με τις ειδικές δοκιμασίες μπορούν να θέσουν τη διάγνωση χωρίς να χρειαστούν επιπρόσθετες εξετάσεις. Η μέτρηση της χαλαρότητας του συνδέσμου με ειδικά όργανα ενισχύει την κλινική εξέταση και παρέχει αντικειμενικό σημείο αναφοράς για μελλοντικές συγκρίσεις. Το συχνότερα χρησιμοποιούμενο αρθρόμετρο είναι το ΚΤ-1000 το οποίο χρησιμοποιεί σταθερές δυνάμεις για τον προσδιορισμό της πρόσθιας μετατόπισης της κνήμης.

Μεγάλης σημασίας είναι οι απλές ακτινογραφίες με τις οποίες πρέπει να αποκλειστούν κατάγματα του γόνατος (αλλά και αποσπαστικά κατάγματα στην έκφυση του συνδέσμου). Παρότι συνήθως δεν είναι απαραίτητη για τη διάγνωση, η μαγνητική τομογραφία (MRI) είναι χρήσιμη καθώς παρουσιάζει ακρίβεια μεγαλύτερη του 95% στη διάγνωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Επίσης είναι εξαιρετικά χρήσιμη στην αναζήτηση για συνοδές βλάβες. Άλλη απεικονιστική εξέταση είναι η αρθροσκόπηση του γόνατος η οποία εκτός από διαγνωστική έχει και θεραπευτική αξία για την αποκατάσταση της συνδεσμικής βλάβης.

Αντιμετώπιση
Οι συνδυασμένες κακώσεις πρόσθιου και οπίσθιου χιαστού συνδέσμου είναι σπάνιες αλλά εμφανίζουν σοβαρές επιπλοκές ειδικά αν συνοδεύονται από νευρικές και αγγειακές βλάβες. Αν και έχουν καταγραφεί πολλές και διαφορετικές απόψεις σχετικά με το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των κακώσεων αυτών, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσμα προκύπτει από τη χειρουργική αντιμετώπιση του πρόσθιου και οπίσθιου χιαστού συνδέσμου, πάρα με τη συντηρητική αντιμετώπιση τους.Υπάρχει επίσης και η άποψη ότι η άμεση χειρουργική αντιμετώπιση και των δύο συνδέσμων αποδίδει καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσμα.

Στη μετεγχειρητική αποκατάσταση της συνδυασμένης χειρουργικής αντιμετώπισης των δύο συνδέσμων, βασική προτεραιότητα έχουν η πρώιμη κινητοποίηση της άρθρωσης, η σταδιακή φόρτιση του μέλους και δευτερευόντως η σταδιακή ανάκτηση της κάμψης της άρθρωσης. Επιδίωξη είναι η τροχιά της κίνησης να ανακτηθεί προοδευτικά.

Η αντιμετώπιση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου πραγματοποιείται μέσω της κρυοθεραπείας, της συνεχής παθητική κινητοποίηση (CPM), καθώς και της ισοκίνησης. Οι μέθοδοι της κρυοθεραπείας είναι πολλές και περιλαμβάνουν ψυκτικά sprays, εμβάπτιση σε κρύο νερό, παγομαλάξεις με κύβους πάγου, επιθέματα γέλης, επιθέματα θρυμματισμένου πάγου, συστήματα συνεχούς ροής παγωμένου νερού (Cryocuff) και οι συσκευές παραγωγής ψυχρού αέρα. Η συνεχής παθητική κινητοποίηση (CPM), σε αντίθεση με τη διακοπτόμενη παθητική κίνηση, είναι κίνηση που παραμένει αδιάκοπη για μεγάλες χρονικές περιόδους. Συνήθως εφαρμόζεται από μια μηχανική συσκευή, η οποία κινεί την επιθυμητή άρθρωση συνεχόμενα μέσα σε ένα ελεγχόμενο εύρος κίνησης, χωρίς προσπάθεια του ασθενούς έως 24 ώρες την ημέρα για 7 ή και περισσότερες διαδοχικές ημέρες. Η κίνηση είναι παθητική, έτσι ώστε η κόπωση του μυός να μην επεμβαίνει στην κίνηση. Η μηχανή χρησιμοποιείται επειδή το άτομο δεν θα μπορούσε να εφαρμόσει την ελεγχόμενη κίνηση συνεχόμενα για μεγάλη χρονική περίοδο. Η ισοκίνηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένα τμήμα του σώματος επιταχύνει μέχρι να φτάσει μια προεπιλεγμένη σταθερή γωνιακή ταχύτητα ενάντια σε μια προσαρμοζόμενη αντίσταση. Ασχέτως με το μέγεθος της δύναμης που εφαρμόζεται από τον ασθενή, η ταχύτητα του τμήματος δε ξεπερνά την προεπιλεγμένη γωνιακή ταχύτητα. Καθώς ο ασθενής προσπαθεί να την ξεπεράσει, η αντίσταση τροποποιείται έτσι ώστε να αντιστοιχεί επακριβώς στη δύναμη που εφαρμόζεται σε κάθε σημείο του εύρους κίνησης. Η δύναμη που εφαρμόζεται από τον ασθενή μετράται σε κατάλληλες μονάδες και αναπαριστάται αριθμητικά και γραφικά ώστε να αποτελεί σημείο αναφοράς για μελλοντικές συγκρίσεις.

Η αποκατάσταση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού είναι μια μακρόχρονη διαδικασία (6-8 μήνες) η οποία απαιτεί σωστό προγραμματισμό και απόλυτη συνεργασία με τον ασθενή για να ολοκληρωθεί με όσο το δυνατόν καλύτερα αποτελέσματα.

Ιδανική Επιστροφή στις Δραστηριότητες και Μείωση Κινδύνου Επανατραυματισμού
Η απόφαση για το πότε μπορεί να επιτραπεί σε έναν ασθενή να επιστρέψει πλήρως στις δραστηριότητες, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι εμπειρική επειδή υπάρχει μικρή συσχέτιση των λειτουργικών και κλινικών δοκιμών. Η χρήση πολλαπλών κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής του εύρους των κινήσεων, τη μυϊκή δύναμη και την ισορροπία, τη στατική και δυναμική σταθερότητα, είναι απαραίτητα για τον προσδιορισμό της κατάλληλης στιγμής για έναν ασθενή να επιστρέψει στην πλήρη δραστηριότητα.

Πηγές
Prentice W.E., & Onate J.A., (2007). Αποκατάσταση κακώσεων γόνατος: Τεχνικές αποκατάστασης αθλητικών κακώσεων, 4η έκδοση, (Επιμέλεια – Μετάφραση από τα αγγλικά: Αθανασόπουλος, Κατσουλάκης), Επιστημονικές Εκδόσεις: Παριζιάνου, Αθήνα.

Φυσικοθεραπεία για τους Ασθενείς με Πάρκινσον

Η νόσος του Πάρκινσον είναι από τις πιο συχνές νευρολογικές ασθένειες. Όπως σε όλες τις εκφυλιστικές καταστάσεις, η έναρξη είναι ύπουλη και τη στιγμή που ο ασθενής ζητά ιατρική συμβουλή, είναι συχνά πιθανό να αναφέρει ιστορικό μερικών μηνών ή ακόμα και ετών. Η νόσος αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί ως νόσος φθοράς. Δηλαδή εμφανίζεται όταν κάποια συγκεκριμένα κύτταρα του εγκεφάλου δεν μπορούν πλέον να παράγουν ντοπαμίνη. Για τον λόγο αυτό, η πιθανότητα να εμφανίσει κανείς Πάρκινσον αυξάνεται με την ηλικία.

Σαν πιθανές αιτίες της νόσου εμφανίζονται η αρτηριοσκλήρωση, ο αλκοολισμός, η χρήση ναρκωτικών ουσιών, οι μεταβολικές διαταραχές, οι τοξικές ουσίες (όπως για παράδειγμα το μαγγάνιο και η τοξίνη ΜΡΤΡ), η λήψη φαρμάκων (κυρίως νευροληπτικά), ο όγκος του εγκεφάλου, καθώς και η πρόωρη γήρανση των νευρώνων της μέλαινας ουσίας. Τέλος, η ύπαρξη κληρονομικής επιβάρυνσης στη νόσο δεν έχει αποδειχθεί και δε φαίνεται πιθανή.

Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής θεραπεία της νόσου ή ένας τρόπος αποτροπής της εξέλιξης της νόσου. Υπάρχουν όμως αρκετά φάρμακα που βελτιώνουν σημαντικά τα συμπτώματα για πολλά χρόνια, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής. Η φαρμακευτική θεραπεία στηρίζεται στην αναπλήρωση των επιπέδων ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Υπάρχει, επίσης, και η χειρουργική αντιμετώπιση, όταν τα φάρμακα έχουν μεν δράση, αλλά δεν ελέγχουν συνεχώς τα συμπτώματα. Οι ασθενείς πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια για να είναι κατάλληλοι για την χειρουργική αντιμετώπιση. Η φυσική άσκηση επίσης έχει αποδειχτεί ότι βοηθά πολύ στον έλεγχο των συμπτωμάτων και την ευεξία.

Συμπτώματα

Η νόσος εμφανίζεται αρχικά με τον συνδυασμό δυο συμπτωμάτων, της βραδυκινησίας και της δυσκαμψίας ή του τρόμου και της δυσκαμψίας και καθώς εξελίσσεται εμφανίζονται σιγά – σιγά όλες οι χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της νόσου. Συχνότερα εμφανίζεται την έκτη και έβδομη δεκαετία της ζωής και προσβάλλει και τα δύο φύλα εξίσου. Μπορεί, όμως, να εμφανίζεται σχεδόν σε οποιαδήποτε ηλικία αν και είναι πολύ σπάνιο κάτω από τα τριάντα. Όσο αυξάνεται η ηλικία τόσο αυξάνεται και η συχνότητα.

Ουσιαστικά, η έναρξη της νόσου είναι βραδεία και η πορεία προοδευτική. Τα αρχικά συμπτώματα δεν είναι χαρακτηριστικά. Παρατηρούνται διάχυτη πόνοι, κυρίως στους ώμους, οφειλόμενοι στην υποκινησία των αρθρώσεων, αίσθημα κόπωσης και μείωση των καθημερινών δραστηριοτήτων. Ο ασθενής παραπονείται ότι έγινε αργός και δυσκίνητος, αλλά συχνά αποδίδει τις ενοχλήσεις στη μεγάλη του ηλικία. Όταν η νόσος εγκατασταθεί, τότε παρατηρείται η χαρακτηριστική τετράδα των συμπτωμάτων: βραδυκινησία, τρόμος ηρεμίας, δυσκαμψία, καθώς και απώλεια διορθωτικών αντιδράσεων.

Συχνά είναι επίσης και τα μη κινητικά συμπτώματα, όπως η δυσκοιλιότητα, οι διαταραχές ούρησης (συχνουρία, νυκτουρία, επιτακτική ούρηση), οι διαταραχές όσφρησης και η κατάθλιψη, τα οποία μπορεί να προϋπάρχουν των κινητικών εκδηλώσεων. Με την πάροδο του χρόνου, και κυρίως όταν η νόσος αρχίσει σε μεγάλη ηλικία, είναι πολύ συνηθισμένη η εμφάνιση άνοιας (περίπου στους μισούς ασθενείς έπειτα από 15 έτη παρακολούθησης) που συχνά συνοδεύεται από οπτικές ψευδαισθήσεις.

Διαγνωστική Προσέγγιση

Η διάγνωση της νόσου γίνεται μόνο με την κλινική εξέταση. Ένας έμπειρος νευρολόγος είναι σε θέση να κάνει διάγνωση της νόσου μέσω των συμπτωμάτων του ασθενή και της κλινικής εξέτασης. Δεν υπάρχει καμία εργαστηριακή εξέταση που να επιβεβαιώνει τη νόσο.

Υπάρχουν μόνο, εξετάσεις που συστήνει ο νευρολόγος για να αποκλείσει άλλες παθήσεις που μοιάζουν με την νόσο του Πάρκινσον.

Η νόσος του Parkinson διακρίνεται σε ιδιοπαθή και δευτεροπαθή.

Η ιδιοπαθής νόσος του Parkinson είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη νόσος με κύριες εκδηλώσεις τον τρόμο ηρεμίας, την δυσκαμψία, τη βραδυκινησία και την απώλεια των αντανακλαστικών στάσεων (διορθωτικών στάσεων). Πρακτικά πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δυο από τα παραπάνω κύρια συμπτώματα για να τεθεί η διάγνωση της νόσου.

Ο δευτεροπαθής Παρκινσονισμός παρουσιάζει παρόμοια κλινική εικόνα με τον ιδιοπαθή και προκαλείται από παράγοντες όπως λοιμώξεις (εγκεφαλίτιδες από ιούς), τοξικές ουσίες, όγκους εγκεφάλου κ.ά.

Κάθε ασθενής έχει διαφορετική εξέλιξη. Ακόμα, η εξέλιξη μπορεί να σταματήσει για άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα. Μπορεί να είναι αργή και ήπια, ή χωρίς εμφανή λόγο να οδηγήσει σε σημαντική επιδείνωση.

Πρόληψη

Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί καμία σίγουρη μέθοδος πρόληψης της νόσου. Επομένως η έγκαιρη ή μάλιστα η πρώιμη διάγνωση, δεν βοηθά σε τίποτα. Δεν υπάρχει τρόπος να ανατραπεί ούτε ακόμα και να καθυστερήσει η εξέλιξη της νόσου. Ούτε η πρώιμη φαρμακευτική αγωγή ούτε κάποια άσκηση ή ειδική διατροφή έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει την πρόοδο της αναπηρίας που επιφέρει σε βάθος χρόνου η νόσος.

Αντίθετα υπάρχουν ενδείξεις ότι η πρώιμη χορήγηση ντοπαμίνης ή αναλόγων φαρμάκων που κάνουν την δουλειά της ντοπαμίνης και λέγονται αγωνιστές της ντοπαμίνης, μπορεί να ευοδώσουν την φθορά των συγκεκριμένων κυττάρων. Για τον λόγο αυτό δεν χρειάζεται βιασύνη στην θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου. Η αυτοσυγκράτηση και η όσο το δυνατόν πιο συντηρητική φαρμακευτική αγωγή, αποτελούν την καλύτερη στρατηγική στη νόσο Πάρκινσον.

Φυσικοθεραπευτική Αντιμετώπιση

Το τρέχον πρότυπο φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης σε ασθενείς με Πάρκινσον, είναι βασισμένο στην υπόθεση ότι η φυσιολογική κίνηση μπορεί να αποκτηθεί με την διδασκαλία. Η γνώση των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των κινητικών διαταραχών στους παρκινσονικούς ασθενείς αποτελεί την αφετηρία για τον σχεδιασμό του προγράμματος αποκατάστασης. Οι περισσότεροι ασθενείς με Πάρκινσον παρουσιάζουν δυσκολία στο περπάτημα σε κάποια στάδια της νόσου. Η χρήση εξωτερικών ερεθισμάτων και γνωστικών στρατηγικών είναι οι κυρίως θεραπευτικές επιλογές του φυσικοθεραπευτή για την διαταραχή στη βάδιση. Συνεπακόλουθα, η κατάργηση των πτώσεων αποτελεί έναν σημαντικό στόχο της φυσικοθεραπείας, κυρίως στους ασθενείς στα τελευταία στάδια της νόσου. Ακόμη, η πρόληψη της μυϊκής αδυναμίας και ατροφίας, του περιορισμένου εύρους κίνησης και της μειωμένης ικανότητας άσκησης, είναι ένας κύριος στόχος της φυσικοθεραπείας στον παρκινσονικό ασθενή. Συνεχή φυσιοθεραπεία δεν είναι απαραίτητη, αλλά συχνές συναντήσεις και συμβουλές είναι πολύτιμες.

Η γήρανση, οι τυχόν ταυτόχρονες παθολογικές καταστάσεις και οι δευτεροβάθμιες προσαρμοστικές αλλαγές στο μυοσκελετικό και καρδιαγγειακό σύστημα, είναι επίσης πολύ σημαντικά θέματα κατά τον σχεδιασμό του φυσικοθεραπευτικού προγράμματος. Επειδή το Πάρκινσον, σε γενικές γραμμές εξελίσσεται αργά, οι ασθενείς και οι οικογένειές τους πρέπει να υποστηρίζονται στην ανάπτυξη προγραμμάτων, που πρέπει να εφαρμόζονται κατά την μακροπρόθεσμη θεραπεία. Αυτή η υποστήριξη μπορεί να τους βοηθήσει στο να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για την αντιμετώπιση της υγεία και της καλής τους κατάστασης γενικά.

Πηγές
de Goede G.J.T., Keus S., Kwakkel G., & Wagenaar R., (2001). The effects of physical therapy in Parkinson’s Disease: A research synthesis, Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 82(4): 509 – 515.
Kwakkel G., de Goede G.J.T., & van Wegen E., (2007). Impact of physical therapy for Parkinson’s disease: A critical review of the literature, Parkinsonism & Related Disorders, 13(3): 478 – 487.

Χρόνιος Πόνος στην Έξω Πλευρά της Ποδοκνημικής

Η ποδοκνημική άρθρωση σχηματίζεται μεταξύ της κνήμης και του αστραγάλου. Βρίσκεται στο κατώτερο τμήμα του κάτω άκρου και συνδέει την κνήμη με το άκρο πόδι.

Τα οστά συνδέονται μεταξύ τους και σταθεροποιούνται με τους συνδέσμους, που είναι ταινίες συνδετικού ιστού. Οι σύνδεσμοι καθοδηγούν τις κινήσεις των αρθρώσεων και περιορίζουν την μεγάλη απομάκρυνση των οστών μεταξύ τους. Οι σύνδεσμοι έχουν φυσιολογικά μεγάλη ελαστικότητα και όταν διαταθούν επανέρχονται χωρίς πρόβλημα στο φυσιολογικό τους μήκος. Όταν όμως λόγω βίαιης κίνησης τα οστά απομακρυνθούν σημαντικά μεταξύ τους, τότε οι σύνδεσμοι διατείνονται σημαντικά και υπάρχει πιθανότητα να κοπούν. Σε αυτή την περίπτωση προκαλείται έντονη ενόχληση στον ασθενή.

Στην ποδοκνημική άρθρωση υπάρχουν σύνδεσμοι τόσο στην έξω, όσο και στην έσω πλευρά. Στην έξω πλευρά της ποδοκνημικής υπάρχουν τρεις ταινιοειδείς σύνδεσμοι, ενώ στην έσω πλευρά υπάρχει ένας αποπλατυσμένος σύνδεσμος, ο έσω πλάγιος σύνδεσμος. Όσο περισσότεροι σύνδεσμοι υποστούν τραυματισμό, τόσο σοβαρότερο είναι το διάστρεμμα.

Ο επαναλαμβανόμενος ή χρόνιος πόνος στην έξω πλευρά της ποδοκνημικής συχνά αναπτύσσεται μετά από έναν τραυματισμό όπως το διάστρεμμα ποδοκνημικής. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο πόνο στην ποδοκνημική.

Συμπτώματα

Η ποδοκνημική εμφανίζει οίδημα (πρήξιμο) σχεδόν αμέσως μετά τον τραυματισμό (γύρισμα) του ποδιού. Το οίδημα τις περισσότερες φορές είναι σοβαρότερο στην έξω πλευρά της ποδοκνημικής και πιθανόν να συνοδεύεται από αιμάτωμα. Ταυτόχρονα η φόρτιση του άκρου είναι εξαιρετικά επώδυνη ή ακόμα και αδύνατη.

Τα συμπτώματα αφορούν:

• Πόνο, ειδικά στην έξω πλευρά του ποδιού
• Δυσκολία στο περπάτημα σε ανώμαλο έδαφος ή στις μύτες των ποδιών
• Αστάθεια
• Οίδημα
• Δυσκαμψία
• Ευαισθησία
• Καθ’ έξην διαστρέμματα ποδοκνημικής

Αιτίες

Η πιο κοινή αιτία είναι η ανεπαρκής θεραπεία μετά από ένα διάστρεμμα ποδοκνημικής. Όταν παθαίνετε διάστρεμμα στην ποδοκνημική, χωρίς μία ολοκληρωμένη αποκατάσταση, οι σύνδεσμοι και οι γύρω μύες συνήθως παραμένουν αδύναμοι, οδηγώντας σε επαναλαμβανόμενη αστάθεια. Το αποτέλεσμα είναι περαιτέρω τραυματισμοί της ποδοκνημικής.

Άλλες αιτίες του χρόνιου πόνου περιλαμβάνουν:

• Τραυματισμός στα νευρά της ποδοκνημικής, από απευθείας χτύπημα ή διαρκή πίεση
• Κομμένος ή φλεγμένων τένοντας
• Αρθρίτιδα της ποδοκνημικής άρθρωσης
• Κάταγμα σε ένα από τα οστά της ποδοκνημικής
• Φλεγμονή του αρθρικού υμένα
• Ανάπτυξη ουλώδους ιστού στην ποδοκνημική μετά από ένα διάστρεμμα, ο οποίος καταλαμβάνει χώρο στην άρθρωση και πιέζει τους συνδέσμους.

Διάγνωση

Ο θεράπων ιατρός θα ζητήσει ακτινογραφία της ποδοκνημικής. Ενδεχομένως να ζητήσει και από το υγιές πόδι, προκειμένου να συγκρίνει την τραυματισμένη με την υγιή ποδοκνημική. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί αξονική μαγνητική τομογραφία.

Θεραπεία

Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την τελική διάγνωση και θα πρέπει να προσαρμοστεί στις ανάγκες του ασθενή.

Η συντηρητική μέθοδος περιλαμβάνει:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την αντιμετώπιση του οιδήματος
• Φυσικοθεραπεία με φυσικά μέσα (TECAR, ρεύματα, LASER κ.λπ.), ασκήσεις ισορροπίας, ασκήσεις ενδυνάμωσης και επαναφοράς του εύρους κίνησης, καθώς και ασκήσεις για τη βελτίωση αντίληψης της άρθρωσης.
• Υποστήριξη με νάρθηκα ή άλλο μέσο
• Σε περίπτωση κατάγματος, ακινητοποίηση έως ότου το οστό επουλωθεί

Πηγές
Harmon K.G., (2007). Which support is best for first-time ankle sprains? Clin J Sport Med, 17(4): 333 – 334.
Weber J.M., & Maleski R.M., Conservative treatment of acute lateral ankle sprains, Clin Podiatr Med Surg, 19(2): 309 – 318.

Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου

H κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου είναι συνηθισμένη πάθηση κυρίως στην οσφυϊκή μοίρα αλλά και τις λοιπές μοίρες της σπονδυλικής στήλης. Την ίδια στιγμή αποτελεί και είναι η πιο συχνή αιτία πόνου τόσο στα άνω όσο και στα κάτω άκρα.

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται ανάμεσα στους σπόνδυλους και απορροφούν τους κραδασμούς της σπονδυλικής στήλης. Κάθε δίσκος είναι σκληρός από έξω (ινώδης δακτύλιος) και εσωτερικά περιέχει ένα μαλακό πυρήνα, που ονομάζεται πηκτοειδής πυρήνας. Η κήλη του δίσκου δημιουργείται όταν ο σκληρός δακτύλιος σχιστεί και ο πυρήνας από το εσωτερικού του δίσκου γλιστρήσει μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα και πιέσει κάποιο νεύρο.

Μία κήλη μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε τμήμα της σπονδυλικής στήλης, όμως η μεγαλύτερη συχνότητα παρατηρείται σαφώς στην οσφυϊκή μοίρα, μετά στην αυχενική και πολύ σπανιότερα στη θωρακική μοίρα.

Οι παράγοντες κινδύνου για μια κήλη δίσκου είναι:

• Ηλικία: Όσο μεγαλώνουμε οι δίσκοι μας αλλοιώνονται (κατ’ αντιστοιχία της αλλοίωσης του δέρματος και της εμφάνισης ρυτίδων).
• Τρόπος ζωής: Η έλλειψη άσκησης, το υπερβολικό βάρος καθώς και κάπνισμα, οδηγούν στην κακή λειτουργία των μεσοσπονδυλίων δίσκων.
• Κακή στάση: Η κακή στάση και η επαναλαμβανόμενη άρση βάρους ή οι στροφές της μέσης προκαλούν stress στους δίσκους.

Συμπτώματα
Η νόσος αυτή (δισκοπάθεια) εμφανίζεται συχνά σε νέους ανθρώπους, αλλά και στη μέση και μεγάλη ηλικία. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πόνος στη μέση (οσφυαλγία) και το πόδι (ισχιαλγία), και ορισμένες φορές αδυναμία (παράλυση) και μούδιασμα του ποδιού.

Τα συμπτώματα που εμφανίζονται ποικίλλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της κήλης και το σημείο εντόπισής της.

Οι πάσχοντες παραπονιούνται για οξύ ή χρόνιο πόνο στη μέση (οσφυαλγία), ενώ σε εμπλοκή της ρίζας κάποιου νεύρου μπορεί να υπάρχει αναφερόμενος πόνος, μούδιασμα ή παραισθησία στα κάτω άκρα (ισχιαλγία).

Επίσης, συχνά συνυπάρχει μυϊκός σπασμός, απώλεια της λόρδωσης στη μέση και επιδείνωση των συμπτωμάτων με τον βήχα ή το φτέρνισμα. Κάποιες φορές δημιουργείται ανταλγική σκολίωση, δηλαδή στράβωμα του σώματος, στην ακούσια αντίδραση του ατόμου για να μην πονάει στο σημείο που πιέζεται η ρίζα.

Εδώ πρέπει να αναφερθεί πως σε πολύ σοβαρές καταστάσεις, όπως στην ιππουριδική συνδρομή, που παρατηρούνται αδυναμία των κάτω άκρων, αναισθησία τύπου σέλας, προβλήματα στην ούρηση κ.α., απαιτείται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.

Διάγνωση
Η διάγνωση ξεκινάει με το ιστορικό και την κλινική εξέταση της οσφύος (μέσης) και των κάτω άκρων. Στη συνέχεια, η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την μαγνητική τομογραφία.

Η διάγνωση της κήλης τίθεται με ακρίβεια με τη μαγνητική τομογραφία (MRI), όμως και η απλή ακτινογραφία είναι χρήσιμη στη διαφοροδιάγνωση από άλλες καταστάσεις, όπως οι όγκοι, ενώ και η στένωση του μεσοσπονδυλίου διαστήματος στην ακτινογραφία είναι ένδειξη για πιθανή κήλη.

Πάντως, δεν σημαίνει πως όποιος έχει κήλη θα πρέπει απαραιτήτως να πονάει ή να υποβληθεί σε κάποια θεραπεία, καθώς μεγάλο ποσοστό παραμένει ασυμπτωματικό ή ο πόνος εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου.

Αντιμετώπιση
Η αρχική αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου πρέπει να είναι συντηρητική και εστιάζεται στην ανακούφιση του πόνου και των υπόλοιπων συμπτωμάτων. Έρευνες έχουν δείξει πως η συντριπτική πλειοψηφία της οσφυαλγίας οφείλεται σε δισκογενή προβλήματα, με προεξάρχοντα την προβολή ή την κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου.

Η αναλγητική θεραπεία με φάρμακα, η κατάκλιση και η κλασική φυσικοθεραπεία με χρήση μηχανημάτων, όπως TENS, laser, διαθερμίες και η μάλαξη στοχεύουν στην ελάττωση του πόνου, όμως δίνουν απλώς μια πρόσκαιρη ανακούφιση και όχι μια ουσιαστική αντιμετώπιση στο πρόβλημα.

Ένα κατάλληλο πρόγραμμα ασκήσεων ενδυνάμωσης των σταθεροποιών και στηρικτικών μυών της μέσης, φαίνεται να προσφέρει κάτι περισσότερο από τα παραπάνω μέσα.

Μέθοδος McKenzie
Η μέθοδος McKenzie – Μηχανική Διάγνωση και Θεραπεία (ΜΔΘ) αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα κατάλληλης αξιολόγησης και θεραπείας του σπονδυλικού πόνου.

Σημαντικό πλεονέκτημα της μεθόδου, σε σχέση με τις υπόλοιπες προσεγγίσεις, είναι η πρόγνωση από τις πρώτες συνεδρίες, δηλαδή ποιο περιστατικό θα ανταποκριθεί θετικά στη θεραπεία και ποιο όχι. Αυτό δίνει σιγουριά και ασφάλεια στον πάσχοντα και ελαττώνει την άσκοπη σπατάλη χρόνου και χρημάτων σε αμφίβολες θεραπείες.

DOC Αποσυμπίεση Σπονδυλικής Στήλης
Πρόκειται για την πιο αποτελεσματική, ανώδυνη και οικονομική θεραπεία για την αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου, αφού μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα όταν η χειρουργική επέμβαση φαίνεται μονόδρομος.

Παλαιότερα, όταν η συντηρητική αντιμετώπιση με φαρμακευτική αγωγή, αποχή από τις αθλητικές δραστηριότητες και φυσικοθεραπεία αποτύγχανε, ο ασθενής έπρεπε να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Τώρα πια, χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας, υπάρχει η εναλλακτική λύση της αποσυμπίεσης σπονδυλικής στήλης. Η αποσυμπίεση δεν υπόσχεται μόνο να ανακουφίσει από τον πόνο, αλλά δίνει τη δυνατότητα σε μεγάλο αριθμό ασθενών να επιστρέψει σε έναν πιο ενεργητικό τρόπο ζωής.

Η Αποσυμπίεση Μεσοσπονδυλίου Δίσκου είναι μια μη επεμβατική, μη χειρουργική θεραπεία, η οποία πραγματοποιείται σε ειδικό τραπέζι που ελέγχεται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή και επιτρέπει την στοχευμένη και μεμονωμένη αντιμετώπιση του κάθε δίσκου.

Πρόκειται για ένα επαναστατικό μηχάνημα που κατ’ αποκλειστικότητα διαθέτουμε για όλη την Λέσβο στα PhysioGalinos Rehabilitation Clinics σε Μυτιλήνη και Καλλονή. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στα 2251043947 και 2253025205.

Πηγές
Κοντζαηλίας Δ.Α., (2011). Φυσικοθεραπεία σε παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος, Εκδόσεις: University Studio Press, Θεσσαλονίκη.